Araç fiyatının neredeyse 3 katı vergi ödüyoruz.Araç vergileri ile birlikte Türkiye’de sıfır araç alırken son fiyat tavan yapıyor. Dünyada ve Türkiye’de farklı kriterlere göre şekillenen bu vergiler, ülkemizde aracınızın fabrika çıkış fiyatını kaça katlıyor ve dünya ülkelerine kıyasla hangi seviyedeler sizler için araştırdık.
Türkiye’de araç vergileri ve diğer masraflar sıfır Otomobillerin satış fiyatlarının Radikal seviyelere ulaşmalarına neden oluyor. Peki araç vergilerinde dünyanın diğer ülkelerinde durum nedir? Ülkemizde araç vergileri dünya ülkelerine kıyasla hangi seviyede araştırdık.
Araç vergisi, 2002’den 2014’e kadar 12 yılda ortalama %86.3 artmış durumda. 100.000 TL’lik sıfır km bir aracın fiyatı Artan vergi ve diğer masraflarla 289.000 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Türkiye en yüksek taşıt vergisi uygulamasına sahip ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Araçların anahtar teslim fiyatları, fabrika çıkış fiyatı üzerine eklenen vergiler sonucu tavan yapıyor.
Cari açık yarasına en iyi merhem olarak görülen ve ülke bütçesine en büyük katkıyı sağlayan kalemlerden olan otomobil vergileri Türkiye’de %18 KDV + ÖTV olarak tanımlı. KDV sabit kalırken, ÖTV’nin yüzdesi araç tipi ve motor hacmi ayrımına göre değişiyor. Bunların dışında yılda iki kez ödenen MTV ( Motorlu Taşıtlar Vergisi ) de satın alım sonrası eklenen bir diğer vergi türü.
Otomobil ÖTV oranları, 3 tip motor hacminde ortalama %108’e denk gelirken, yüzdeleri TL üzerinden dönüştürdüğümüzde ise ortaya aşağıdaki tablo çıkıyor. 100.000 TL’yi bir aracın fabrika çıkış fiyatı kabul ederek, vergi eklemeleriyle birlikte ÖTV sonrası araç fiyatının neye dönüştüğüne birlikte bakalım.
Buna göre 100.000 TL fabrika çıkış fiyatlı bir aracın 1.6 motor hacimlisi 171.100 TL’ye alınabiliyor. 1.6 – 2.0 motor hacimleri arasında olan araç ortalama 224.000 TL’ye, 2.0’dan büyük araçlar ise 289.000 TL’ye alınabiliyor.
2002-2014 yılları arasında 3 motor hacmi için toplam vergi artışı ortalama %86.3 olarak görünürken, 2.0 L’den büyük araçlar bu oran içinde %145 artış ile ipi göğüslüyor. Buna ek olarak, 2015’te vergi ve cezalara zam yapılmış ve 2015 yılında Motorlu Taşıtlar Vergisi, damga vergisi, harçlar, trafik ve vergi cezalarına gelen %10,11 oranında yeni bir artış gerçekleşmişti.
Dünya ülkelerinin motorlu taşıt vergisi yükü karşılaştırmasında Türkiye yine en üst sıralarda. MTV ödeme kampanyaları gibi vergi ödemelerinde farklı imkanlar sağlansa da bu durum araç sahiplerinin üzerindeki ağır vergi yükünü hafifletmeye yetmiyor.
Araç vergisinde bizden yüksek tek ülke Norveç!
Taşıt vergilendirmesi ve kullanımı konusunda dünyada çevreciliği ile bilinen Norveç, araç vergilerinde Türkiye’den daha yüksek yüzdelere sahip tek ülke. Yine de farklı kategorilerde Norveç bile Türkiye’nin gerisinde kalabiliyor. Motor hacminin yanı sıra karbondioksit salınımının da bir vergilendirme kriteri olduğu diğer ülkelerle Türkiye’nin karşılaştırmasına bakalım.
Araç Vergisi Teşvikleri ve Vergi İndirimleri
Araç vergilendirmesi çevreci ülkelerde, trafiğe çıkan araç sayısını azaltmak ve fosil yakıt kullanmayan alternatif ulaşım araçlarına yönlendirmek üzere yüksek tutuluyor. Elektrikli otomobilleri ve hibrid araçları benimseyen ülkelerde vergi indirimleri dışında, günlük hayata da yansıyan teşvikler ve avantajlı durumlar yaratılıyor. Dahası Avrupa Birliği getirdiği katı emisyon kısıtlamalarıyla da durumu destekliyor.
Bu teşvik ve kısıtlamaların uygulandığı ülkelerde, taşıt vergisi %8.4 ile %150 arasında değişirken bu yüzdeleri karbondioksit emisyonu, motor gücü ve araç ağırlığı gibi faktörler etkiliyor. Elektrikli ve hibrid araçlarda ise teşvik amaçlı KDV (Katma Değer Vergisi) – TAV (Taşıt Alım Vergisi) – MTV (Motorlu Taşıt Vergisi) gibi vergiler bazı ülkelerde kısmi olarak bazılarında ise bütünüyle alınmamakta.
Elektrikli ve hibrid araç alırsanız bir kısmını devlet ödüyor
Elektrikli otomobiller ve hibrid araçlar, kendi sınıflarındaki benzinli veya dizel araçlara göre genelde daha pahalı oldukları için, ÖTV indirimi gibi vergide yapılan indirimler satın alma için bazen yeterli gelmeyebiliyor. Araçları günlük hayat alışkanlıkları içinde daha cazip hale getirmeyi amaçlayan başka teşvikler de var. Dünya ülkelerinde elektrikli ve hibrid araç alımında 5300 $ ile 8900 € arasında değişen bonus uygulamaları mevcut.
Park ayrıcalıkları, ücretsiz şarj yerleri, ücretsiz otoyollar..
Konu otomobili satın almakla da kapanmıyor elbette. Aracı satın aldıktan sonra günlük kullanım sırasında da ayrıcalıklar sağlanıyor. Ücretsiz elektrik şarj yeri, trafikte otobüs hattı kullanım izni, ücretsiz park yerleri ve ücretsiz otoyollar bu ayrıcalıklardan sadece bazıları.
Altyapı sistemlerinin geliştirilerek yaygınlaştırılması ve teknolojinin gelişimiyle hem tasarruflu hem de çevreci olan bu elektrikli ve hibrid araçların önümüzdeki yıllarda daha fazla tercih edileceği bir gerçek.
Nüfusun ve trafiğe çıkan araç sayısının her gün katlanarak arttığı ülkemizde ise alternatif araçlara teşvik ve fosil yakıtlı araç kullanımını kısıtlama konularında atılacak adımlar merakla bekleniyor.